Vận tải biển Mỹ đối mặt thay đổi lớn khi nguồn hàng dịch chuyển vì thuế quan

Khi chính quyền Trump hướng tới một chính sách thuế Mỹ phân biệt theo quốc gia, ngành vận tải biển sẽ phải đối mặt với những thay đổi sâu sắc về điểm xuất hàng, ảnh hưởng trực tiếp đến lưu lượng hàng hóa giữa các cảng bờ Đông, bờ Tây và Vịnh Mexico của Mỹ.

Trong ngắn hạn, xu hướng này đã bắt đầu rõ rệt, đặc biệt với hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc – thị trường đang bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi căng thẳng thương mại.

Trung Quốc mất lợi thế: Tác động đến vận tải biển xuyên Thái Bình Dương

Theo dữ liệu của S&P Global PIERS, hơn 41% tổng TEU nhập khẩu của Mỹ trong năm 2024 có nguồn gốc từ Trung Quốc. Việc giảm mạnh lượng hàng từ Trung Quốc sẽ tác động đáng kể đến các tuyến vận tải biển quốc tế, nhất là với các cảng bờ Tây nước Mỹ (USWC).

Trong khi đó, các quốc gia châu Á khác như Việt Nam, Ấn Độ, Thái Lan đang tận dụng chính sách tạm hoãn thuế Mỹ trong 90 ngày để đẩy mạnh xuất khẩu vào Mỹ, khiến lưu lượng hàng từ các quốc gia này tăng mạnh.

Tuy nhiên, theo phân tích, sự gia tăng từ các nguồn mới này chỉ bù đắp một phần cho sụt giảm từ Trung Quốc.

Cảng biển bờ Tây Mỹ và nguy cơ mất thị phần vận tải biển

Năm 2024, 57% hàng nhập khẩu vào USWC có xuất xứ từ Trung Quốc, trong khi tỷ lệ này tại bờ Đông chỉ là 25%, và bờ Vịnh là 35%. Khi nguồn hàng chuyển dịch sang Đông Nam Á hoặc Ấn Độ, thị phần của USWC trong vận tải biển quốc tế có thể giảm mạnh.

• Nếu nguồn hàng chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam:

  • Bờ Tây mất 10 TEU cho mỗi 100 TEU

  • Bờ Đông tăng 16 TEU

  • Bờ Vịnh mất 6 TEU

• Nếu chuyển sang Ấn Độ:

  • Bờ Đông nhận đến 86% lượng hàng

  • Bờ Tây gần như không hưởng lợi

Do đó, cảng bờ Đông và bờ Vịnh Mỹ đang có lợi thế so với bờ Tây, không chỉ nhờ vào sự thay đổi nguồn hàng, mà còn vì một số lượng hàng đã từng chuyển hướng sang USWC trong năm 2024 do bất ổn lao động và gián đoạn tại kênh đào Suez, nay đang quay lại hướng đi cũ.

Ba nguy cơ lớn đe dọa vận tải biển tại bờ Tây Mỹ

1. Giảm tổng lưu lượng thương mại do chiến tranh thương mại kéo dài

2. Mất thị phần khi hàng hóa quay trở lại bờ Đông và bờ Vịnh sau thời kỳ gián đoạn

3. Suy giảm tuyến vận tải biển trực tiếp từ Trung Quốc – thị trường trọng điểm của bờ Tây

Tóm lại, khi điểm xuất hàng thay đổi do thuế Mỹ, ngành vận tải biển không chỉ phải thích nghi về lịch trình và tuyến vận chuyển, mà còn đối mặt với sự tái phân bố lợi thế giữa các cảng biển nội địa.

Kết luận

Chiến tranh thương mại và biến động chính sách thuế Mỹ đang tái định hình lại cấu trúc vận tải biển toàn cầu. Cảng bờ Tây Mỹ có thể là bên chịu ảnh hưởng nặng nhất khi mất đi lượng lớn hàng từ Trung Quốc – đối tác truyền thống, trong khi bờ Đông và bờ Vịnh có khả năng hưởng lợi từ sự chuyển hướng sang các nguồn hàng mới như Đông Nam Á và Ấn Độ.

Doanh nghiệp logistics và xuất nhập khẩu cần theo dõi chặt chẽ xu hướng này để điều chỉnh chiến lược tuyến vận tải biển và lựa chọn cảng đích phù hợp trong thời gian tới.