Ngày 2/4, chính quyền Tổng thống Donald Trump – Mỹ dự kiến áp thuế 46% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, theo tuyên bố mới nhất về chính sách thương mại. Mức thuế này đánh dấu một bước leo thang mới trong chính sách thương mại bảo hộ của Mỹ, gây ảnh hưởng lớn đến các tập đoàn trong các lĩnh vực như giày dép, đồ nội thất và đồ chơi.

1. Việt Nam – điểm đến thay thế Trung Quốc bị ảnh hưởng trực tiếp

Trong bối cảnh các công ty quốc tế chuyển dịch sản xuất ra khỏi Trung Quốc để tránh thuế, Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất thay thế phổ biến. Theo Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), kim ngạch nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam vào Mỹ đạt 136,6 tỷ USD năm 2024, tăng 19% so với năm 2023.

Tuy nhiên, với việc Mỹ áp mức thuế mới này, Việt Nam sẽ không còn là “vùng an toàn” trong chuỗi cung ứng như trước đây.

2. Tác động đến các ngành hàng xuất khẩu chủ lực

• Ngành giày dép: Nike hiện sản xuất khoảng 25% giày dép tại Việt Nam, trong khi Adidas và nhiều thương hiệu lớn khác cũng phụ thuộc vào các nhà máy tại đây. Cổ phiếu Nike đã giảm hơn 6% sau thông tin áp thuế.

• Ngành nội thất: Việt Nam chiếm 26,5% kim ngạch nhập khẩu nội thất của Mỹ trong năm 2023, chỉ đứng sau Trung Quốc với 29%. Nếu áp thuế, các công ty như Wayfair – nơi có nhiều nhà cung ứng tại Việt Nam – sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề.

• Ngành đồ chơi: GFT Group – một trong những nhà sản xuất đồ chơi lớn nhất Đông Nam Á – có 5 nhà máy tại miền Bắc Việt Nam. Các thương hiệu như Hasbro, SpinMaster, Mattel và Crayola đều sử dụng nhà máy của GFT để sản xuất.

3. Mức độ ảnh hưởng đến các tập đoàn lớn

• VF Corporation (The North Face, Vans, Timberland…): khoảng 55% chuỗi cung ứng đến từ Trung Quốc và Việt Nam.

• American Eagle: sản xuất “high-teens đến 20%” tại cả Việt Nam và Trung Quốc.

• Deckers Brands (Ugg, Hoka): Việt Nam là quốc gia cung ứng lớn thứ hai với 68 đối tác.

Các công ty này đang xem xét điều chỉnh lại nguồn cung, chuyển dịch sang các nước khác như Campuchia, Indonesia, Ấn Độ, Philippines… nhưng việc di dời là một bài toán tốn kém và mất thời gian.

4. Thị trường và người tiêu dùng sẽ bị ảnh hưởng thế nào?

Mức thuế mới sẽ khiến giá sản phẩm có thể tăng lên do các công ty khó có thể “hấp thụ” chi phí gia tăng. Trong bối cảnh người tiêu dùng Mỹ ngày càng thận trọng vì lạm phát, việc tăng giá có thể tác động xấu đến sức mua và doanh số bán hàng.

Theo Footwear Distributors and Retailers of America, gần 1/3 số giày dép nhập khẩu vào Mỹ trong năm 2023 đến từ Việt Nam – cho thấy mức độ ảnh hưởng rất lớn của thuế quan lần này.

Kết luận

Mức thuế 46% của Mỹ đối với hàng hóa từ Việt Nam không chỉ ảnh hưởng đến các tập đoàn lớn mà còn đặt ra thách thức cho toàn bộ chuỗi cung ứng quốc tế. Trong thời gian tới, diễn biến thị trường sẽ tiếp tục phức tạp và doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị để thích nghi.